-
1 æмгæрон нæ цæуын
идиом. не подходить близко; держаться в сторонеУæдæй фæстæмæ йæ райгуырæн хъæумæ æмгæрон нал æрцыд (Бимбол). – С тех пор он (Бимбол) в родное село больше не приезжал. (Коцойты А., Бимболы карьерæ)
Тедо нозтмæ æмгæрон нал цæуы. – Тедо больше не притрагивается к спиртному.
-
2 æмгæрон
(мн. æмгæрæттæ)1. поблизости, близко, около2. окрестный, близкийидиом. æмгæрон нæ цæуынидиом. æмгæрон нæ уадзын -
3 æнæкæрон
1) безграничный, бесконечный, нескончаемый, беспредельный, необъятныйæнæкæрон стыр ас – мат. бесконечно большая величина
2) беспрерывный -
4 ныххерджи уын
нагромоздиться, образовать затор (например, на реке, на дороге)Бибойы æд фос, æд рæгъау зæй фæласта; нарæг комы зæйы бын ныххерджитæ сты. – Бибо вместе со скотом, со стадом унесло лавиной; в тесном ущелье под лавиной (трупы) полегли навалом. (Гæдиаты Секъа)
Гъе, æмæ фæсте ма баззайыны тыххæй адæм гуылф кодтой, къæсæргæрон-иу ныххерджи сты æмæ дзы фæрсксæстытæ æмæ цонгсæстытæ кодтой. – И вот, чтобы не оказаться в числе отстающих, люди наваливались толпой, образуя у порога затор, в результате чего ломали себе ребра, руки. (Дзесты Куыдзæг, Зæрдæйы ностæ)
-
5 фæтъæпæн уын
2. сестьфæндаггæрон фæтъæпæн ис – он сел на краю дороги
-
6 æрбацъæх уын
Уæдмæ æрбацъæх бон. Ыстъæлфыйасæй чема Зынд арвгæронæй. Судзгæ марой аскъуыд... – К тому времени рассвело. Ладья на горизонте виднелась точкой. Жгучие рыдания оборвались… (Хъодзаты Æ., Артур-паддзахы мæлæт)
-
7 æнæкæрон уын
быть бесконечным, беспредельным, безграничным, необъятным -
8 скъола
школа; училище, учебное заведениерайдайæн скъола – начальная школа
сылгоймæгты скъола – женская школа
хъæууон скъола – сельская школа
суворовон скъола – суворовское училище
хистæр скъола – высшее учебное заведение
скъоламæ цæуын – ходить в школу, училище
скъоламæ раттын – отдать в школу
скъоламæ бацæуын – поступить в школу, училище
скъола каст фæуын – окончить школу, училище
сывæллæтты фыццæгæм музыкалон скъола – первая детская музыкальная школа
астæуккаг скъола – средняя школа
изæрон скъола – вечерняя школа
См. также в других словарях:
ÆМГÆРОН НÆ ЦÆУЫН — Искæмæ нæ цæуын, хи нæ уынын кæнын. Уæдæй фæстæмæ сæм Ацæмæз æмгæрон нал æрцыд, йæхи сæ хызта. (Хъодолаты Г. Хуыцауы «минæвар».) … Фразеологический словарь иронского диалекта
АРВЫ КÆРОН УЫН — Кæмдæр дард ран уын. На краю света. Арвы кæрон иу куы уыд уыцы мыггагæй, уæддæр иу æм фервыстаиккой. (Чермен. Мæсгуытæ дзурынц.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
КÆРОН НÆ ЗЫНЫН — Цыдæр хъуыддаг кæнæ архайд цæуыл фæуыдзæн, уый æбæлвырд уын … Фразеологический словарь иронского диалекта
КÆРОН ÆЛХЫНЦЪ КÆНЫН — Исты хъуыддаг фæуын, кæронмæ акæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЪУСЫ КÆРОН НÆ УЫН — Искæуыл, истæуыл æппындæр нæ хъуыды кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪУДИ НАЛ СКЪУИЙЫН — Цыдæр нал фæуд кæнын; кæрон ын нал уын … Фразеологический словарь иронского диалекта
АЗÆЛД — Уынæры бардуаг, уддзæфы бардуаг Уахъæзы æфсымæр. Таурæгъмæ гæсгæ сæ мад амард, Азæлд дзурын дæр нæма зыдта, афтæ. Æмæ баззад йæ иунæг æнахъом хо Уахъæзы æвджид. Уый йын уыд хо æмæ мад дæр. Йæ хъомылад иууылдæр уыд уый бæрны. Уый йæм каст,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АМРАН — Даредзанты таурæгъты сæйраг архайæг Амран у ирон адæмы уарзондæр таурæгъон хъæбатыртæй иу. Нарты Батрадзимæ сæ æрæвæрæн ис фæрсæй фæрстæм. Батрадзау Амран дæр у рæстыл тохгæнæг, æгъдауджын, æнæуæлдай ми, йæхи уæлдæр не вæры, хистæртæн,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Ирон фæндаг — см. Ирон фæндаг – перевод Ирон фæндаг – зианыл кæуын æмæ хъарæг кæныны æгъдауы хуыз; зианмæ иу æндæр хъæутæй йæ хæстæджытæй чи ’рбацыдис, уыдон иу семæ цы хъарæггæнæг устыты ракодтой, уыдонимæ иу хъæугæронæй хъæрæй кæуын æмæ дзыназын райдыдтой.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
РЫНЫ БАРДУАГ — тж. НЫРЫ БАРДУАГ Хæцгæ низты бардуаг. Раджы заманты ирон адæмыл хæцгæ низты азарæй стыр бæллæхтæ цыд. Уымæн æвдисæн сты нæ хæхбæсты бирæ зæппадзты гуыппартæ. Дæргъæвсы зæппадзты ма уырыссагау «Городок мертвых» дæр рахуыдтой. Адæм алыхуызон… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЪÆЛÆСÆЙ КÆЛЫН — Тынг схъæздыг уын, алцыдæр фаг уын. – Лæппу, æгъгъæд у, кæрон скæн дæ митæн. Дæ хъæлæсæй акалдтæ æмæ дын фаг у. (Ф. 1991, 6 7.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
